Zestig jaar toneel bij Culdoto

ACHTERVELD Met een wervelend stuk dat zich afspeelt op Camping De Modderbeek viert toneelvereniging Culdoto dit jaar haar zestigste verjaardag. De vereniging speelt al meer dan een halve eeuw dorpstoneel op de planken van dorpshuis Ons Gebouw.

Arnoud J Spaaij

Het dorpstoneel in Achterveld is al heel wat ouder dan Culdoto. Zo blijkt uit geschiedschrijving van Joep van Burgsteden. Van Burgsteden werkte dit deel van de Achterveldse geschiedenis al eens uit voor Leusden Toen.

Toen eind negentiende eeuw het platteland van Nederland meer en meer industrieel en maatschappelijke werd ontwikkeld, werden ook in Achterveld diverse initiatieven opgestart. Toneelvereniging Sint Bernardus werd kort na de eeuwwisseling opgericht in 1905 en zo ontwikkelde zich een toneelgeschiedenis in Achterveld. In die tijd had de RK-kerk daarop nog relatief veel invloed en dat was bij het nieuwe Achterveldse toneelgezelschap niet anders. Mannen speelden daarom apart toneel van vrouwen.

ZELFREDZAAMHEID De oorlog en maatschappelijke veranderingen veroorzaakten een omslag in het agrarische dorp. Met geld voor de wederopbouw werd na de oorlog op enig moment het idee voor een dorpshuis ontwikkeld. Dat verliep wat moeizaam waardoor de Achtervelders zelf de schouders eronder moesten zetten. In 1959 opende dorpshuis Ons Gebouw haar deuren. De zelfredzaamheid van het dorp vertaalde zich gelijktijdig ook in prachtige nieuwe verenigingen waarvan de huidige toneelvereniging er een was.

SAMENSPELEN Op de oprichtingsvergadering op 20 augustus 1959 werden de dertig aanwezigen meteen lid. Nieuw was dat mannen en vrouwen samenspeelden. De maatschappelijke ontwikkelingen gingen niet voorbij aan Achterveld. Ook de naam van de club liet de kerkelijke voorgeschiedenis los: Culdoto, dat stond voor Cultuur door Toneel. Culdoto kreeg een plek in de dorpsgemeenschap. In de loop van de jaren werkte Culdoto als echte dorpsvereniging mee aan veel bijzondere momenten. Bijvoorbeeld in 1974 toen de parochie 300 jaar bestond en in 1982 bij de eeuwfeesten rondom Achterveld 600.

Leden terugloop vanaf de jaren '80 was er debet aan dat Culdoto het moeilijk kreeg. En de zekerheid van de jaarlijkse gemeentelijke subsidie verdween in 2014. Er gingen stemmen op om de vereniging op te heffen. Gelukkig werden er sponsors gevonden en kon de toneelvereniging blijven bestaan. De ontwikkelingen gingen door. Er werd zonder souffleur gespeeld, spelers leerden om onverwachte situaties voor elkaar op te vangen, decors kregen een opwaardering en licht en geluid werden ieder jaar mooier.

JUBILEUMPRODUCTIE Eveline Hak is een vertrouwd gezicht bij Culdoto. De 58-jarige actrice speelt al sinds haar 15e jaar en heeft heel wat meegemaakt. Zo ook de nieuwe aanwas. ,,Sommige nieuwe leden waren eerst gastspelers", vertelt Hak, ,,ze vonden het leuk bij ons en zijn nu lid." En met haar kenmerkende geluid voegt ze vrolijk lachend toe: ,,Het was: speel of je leven." Het leverde Culdoto gelukkig weer wat nieuwe actieve leden op. Er kan dan ook een prachtige jubileumproductie gebracht worden. Voorzitter Ans van Eijken is blij dat met een hele eigen ploeg het toneelstuk 'Groeten uit de Gelderse Vallei' gebracht wordt. ,,De voorstelling begint straks al op de stoep van Ons Gebouw. Downtown Leusden speelt onder andere bij de slagboom van de camping een gastvrije rol." In het kader van het jubileum heeft regisseur Ronald Stout de komedie 'Groeten van de Veluwe' aangepast en is er een lokaal tintje aangegeven. Hak: ,,Wel is de oorspronkelijke verhaallijn intact gebleven." Voor de productie wordt ook samengewerkt met dweilorkest Eéntje Tussedeur en het levensliederenkoor 'Ach en Wee, de Smartevelders'.

Voorstellingen zijn er 5 en 6 april om 20.15 uur en 7 april om 14.30 uur in Ons Gebouw aan de Hessenweg 214 in Achterveld.