Beetje OZB-pijn voor de zorg: 'We willen geen voorzieningen sluiten'

LEUSDEN De kosten binnen het sociaal domein, met name de jeugdzorg, zijn fors en structureel opgelopen. Het college heeft een bezuinigingsoperatie van anderhalf miljoen euro per jaar heeft aangekondigd. Ruim een derde moet uit een verhoging van de OZB komen.

Hans Veltmeijer

De onroerendezaakbelasting gaat vanaf 2020 met 8,5 procent omhoog. In de zorg moet efficiënter en laagdrempeliger gewerkt gaan worden om kosten te besparen. Dat betekent een grotere rol voor stichting Lariks en minder inschakeling van relatief dure specialisten zoals psychologen. Een derde bezuinigingsslag vindt plaats bij onder andere het afschaffen van de inflatiecorrectie bij subsidies. Het college wil in ieder geval de voorzieningen in Leusden in tact houden.

De forse bezuinigingen in Leusden dienden zich al jaren geleden aan, als gevolg van de overheveling van zorgtaken van Rijk naar gemeenten in 2015. Afgelopen zomer bleek dat de kosten in de jeugdzorg en de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) structureel aan het oplopen waren en kondigde het college aan dat er maatregelen nodig waren om de begroting dekkend te krijgen. Nu is duidelijk dat er jaarlijks anderhalf miljoen euro moet worden bespaard, op vooral jeugdzorg en OZB.

Leusden is wat later dan andere gemeenten met de financiële bespiegelingen voor 2020-2023, ter advies aan de gemeenteraad. ,,We wilden de resultaten van de meicirculaire van het Rijk afwachten, zodat we goed op de hoogte waren van de cijfers", licht wethouder Wim Vos (financiën) toe. Twee weken geleden was er nog even goed nieuws. De gemeenten kregen 420 miljoen euro te verdelen van het kabinet om de zorgtekorten aan te zuiveren. Maar kort daarop bleek dat bijna eenzelfde bedrag werd gekort via een andere weg. Ook Leusden schoot er niets mee op. Het was een kwestie van 'erin en eruit'", aldus Vos.

En dus moest hij met zijn collega's op zoek naar anderhalf miljoen euro. Dat werd gevonden op drie terreinen. Grofweg een derde moet verdiend worden door kritisch naar de zorg te kijken. Ongeveer eenzelfde aandeel moet komen uit andere besparingen (onder meer minder ongediertebestrijding, verhogen van leges en afschaffen inflatiecorrectie bij subsidies) en 583.000 euro moet een verhoging met 8,5 procent van de OZB opbrengen. Enige discussie over dit laatste wordt wel verwacht in de gemeenteraad in de aanloop naar het besluit op 11 juli.

Maar de alternatieven zijn niet bepaald aantrekkelijk, schetsen de wethouders. Geen OZB-verhoging zou betekenen dat er voorzieningen (zoals de bibliotheek) moeten verdwijnen, subsidies aan verenigingen worden afgeschaft of de zorg verder wordt afgekalfd. Zorgwethouder Erik van Beurden: ,,We willen geen voorzieningen sluiten en de zorg op peil houden en zelfs verbeteren. Dan maar met z'n allen een beetje van de rekening betalen via de OZB en de pijn zo verdelen." Hij erkent dat Leusden 'niet consequent genoeg op de kosten in het sociaal domein heeft gelet'. 'De prestatiemaatschappij' waarin direct individuele oplossingen worden gezocht, wordt als oorzaak gezien voor de stijgende hulpvraag. Volgens het college kunnen met goedkopere zorgmethodes dezelfde resultaten worden bereikt als met dure behandelingen. Zo zouden gesprekken en gemeenschappelijke programma's bij uitvoeringsorganisatie Lariks dure individuele behandelingen door psychologen kunnen vervangen.

De sleutel ligt bij de huisartsen, de poortwachters van de zorg. Wethouder Patrick Kiel: ,,We willen een betere schil om de huisarts heen creëren." Zorginstantie Lariks is nu al actief op scholen en wil dit uitbreiden, vertelt directeur Hester Frank. ,,Wij krijgen voorbeelden dat een kind in therapie is bij een psycholoog omdat opa is overleden, maar zo'n verlies hoort bij het leven. Tijdens inloopuren kunnen wij hulp bieden in dit soort gevallen. "