Financiën taaie kost voor gemeenteraad in laatste vergadering voor zomerreces

LEUSDEN Met een debat naar aanleiding van de Voorjaarsnota sluit de gemeente het eerste deel van het vergaderseizoen van 2020 vanavond (donderdag 9 juli) af. Na de afronding van de besluitvorming van vanavond gaat de gemeenteraad met reces. 

door Daan Bleuel

Het zal geen vluggertje worden, is de verwachting. De raad zal zich gaan buigen over de analyse van het college met betrekking tot de gemeentelijke financiën. Het college -en in het bijzonder wethouder Wim Vos- ziet zwaar weer op de radar en wil daar op anticiperen. De dreiging van korting op de uitkering van het gemeentefonds (de belangrijkste inkomstenbron van gemeenten) speelt daarin een belangrijke rol. Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken heeft aangekondigd de uitkeringen uit het gemeentefonds via een nieuwe berekeningsmethode vast te stellen. Daarvan zullen naar verwachting met name gemeenten groter dan 100.000 inwoners van profiteren. 

TRANSITIE Kleinere plaatsen dreigen daarvan de dupe te worden. Terwijl bijna alle gemeenten nu al steen en been klagen over de structureel te lage vergoedingen van het Rijk. Dat is mede het gevolg van de omvangrijke transitie van de zorg die ‘Den Haag’ een paar jaar geleden inzette. Gemeenten kregen een veel belangrijkere rol in de organisatie van delen van de zorg.  Die zou aan de basis veel efficiënter verleend kunnen gaan worden. De verwachting was dat dat zou kunnen omdat stroperige bureaucratie deels zou kunnen worden ontmanteld. 

Ervan uitgaande dat die redenering klopte, besloot de regering ‘en passant’ vast een bezuiniging op de kosten in te boeken. Gemeenten klagen sindsdien dat er onvoldoende geld beschikbaar is om de nieuwe taken goed uit te voeren. Door naar de reserves te grijpen konden de problemen tot nu toe nog enigszins worden weggepoetst, maar langzamerhand raakt de maat vol. En zo schreven talrijke gemeenten -waaronder Leusden- brandbrieven naar het Ministerie om de financiële nood kenbaar te maken. Tot nu toe echter zonder merkbaar effect. 

CORONACRISIS Een ander probleem dat de gemeentelijke begrotingen parten speelt, zijn de kosten van de coronacrisis. Hoewel Den Haag toezegde dat gemeenten niet de dupe moeten worden van de uitzonderlijke omstandigheden, zijn garanties dat alle extra ‘corona-kosten’ zullen worden vergoed nooit met zoveel woorden gegeven. Zo liep Leusden bijvoorbeeld geld mis door verenigingen de huur van accommodaties kwijt te schelden. 

Logisch dat een college dat zijn verantwoordelijkheden kent, voorlopig rekening houdt met het zwartste scenario. Tijdens het debat (algemene beschouwingen) over de Voorjaarsnota zullen de raadsfracties vanavond laten weten hoe zij dat zien. Voor een deel zullen de partijen de zorgen van college ondersteunen. Zo staat er een breed gesteund amendement op het programma waarin een meerderheid van de raad voorlopig geen geld wil stoppen in het maken van toekomstplannen voor De Korf. Daar trok het college ruim 200.000,= euro voor uit.

HETE AARDAPPEL De raad wil voor de korte termijn volstaan met het budget dat inmiddels werd verstrekt (ook een kleine twee ton) waarmee De Korf de komende 8 jaar mee verder zou moeten kunnen. Het schuift -anders gezegd- die hete aardappel- voor zich uit tot er meer duidelijkheid is over de werkelijke financiële stand van zaken met betrekking tot de gemeentelijke begroting. Immers, het college baseert zich voorlopig ook voor een deel op aannames. 

Er zal ook een motie in stemming komen die wél geld kost. Op initiatief van VVD’er Hennie Caarels pleit de hele raad (met uitzondering van de fractie van GroenLinks-PvdA) voor het terugdraaien van een bezuiniging op het Maatjesproject voor dementerenden. Die motie zal het -gezien de brede steun in de raad (bijna alle partijen ondertekenden de motie op voorhand) wel gaan halen. Maar de impact is wel veel kleiner. Het gaat hierbij ‘slechts’ om een paar duizend euro op jaarbasis. 

DIGITAAL TE VOLGEN De vergadering begint vanavond om 20.00 uur en is in ieder geval digitaal integraal te volgen. De link is te vinden op de site van de gemeente (www.leusden.nl) onder het kopje ‘bestuur en organisatie’. Via een klik op het kopje ‘gemeenteraad’ komt de geïnteresseerde inwoner op de pagina waar de opnamen van de raad ‘live’ worden uitgezonden.