Onderduikkinderen eren heldin

LEUSDEN Afgelopen week kon men geen krant openslaan of er was wel aandacht voor de Haagse schilderes en verzetsvrouw Ru Paré (1896-1972). Eén van de 52 joodse kinderen die zij kon redden uit handen van de nazi's was Rachel Cohen de Lara. Zij woont tegenwoordig in Leusden en nam vorige week met de acht nog levende onderduikkinderen van Ru Paré deel aan een vier dagen durende herinneringsbijeenkomst.

Hans Beijer

Het begon ermee dat Ru Paré, een verdienstelijke beeldend kunstenares, weigerde lid te worden van de Duitse Kultuurkamer. Dit betekende dat zij niet meer kon exposeren. Ze zag dat haar joodse vrienden en hun gezinnen het steeds moeilijker kregen en achtte het haar morele plicht onderduikadressen voor hun kinderen te vinden. Zo rolde ze bijna vanzelf in het ondergrondse verzet in haar woonplaats Den Haag en zette een netwerk van onderduikadressen in heel Nederland op.

Met gevaar voor eigen leven maakte ze, vaak op de fiets, vele kilometers om joodse kinderen in gezinnen onder te brengen en zo van een zekere dood te redden. De kinderen zaten achterop de fiets op een kussentje met daaronder haar schilderkist met dubbele bodem waarin ze adreslijsten, voedselbonnen, kleding en kleine cadeautjes meenam.

BETROKKEN Rachel Cohen de Lara uit Leusden heeft haar leven ook te danken aan Ru Paré. Zij vertelt in de periode voorafgaand aan 4 en 5 mei op basisscholen aan leerlingen over haar verleden als oorlogskind. In de Leusder Krant van vorige week was hierover te lezen. ,,Mijn ouders werden bij een razzia in Amsterdam uit hun woning gezet en afgevoerd naar de Hollandse Schouwburg."

Rachel wordt gescheiden van haar ouders en in het geheim vanuit de crèche tegenover de Hollandse Schouwburg door Ru Paré weg gesmokkeld naar een onderduikadres. Daar gaat zij in haar pleeggezin door het leven als Elsje van Diggelen. ,,Ru Paré bleef daarna betrokken", zegt Rachel. ,,Ze kwam lange tijd langs om te kijken of ik het wel goed had. Zij was het ook die zei: dit kind mag hier blijven, dat is goed."

VERZETSHELDIN Dit jaar, uitgeroepen tot Jaar van het Verzet, is er eindelijk veel aandacht voor Ru Paré, die symbool staat voor de vele vrouwen die niet op de voorgrond traden, maar juist door hun persoonlijk netwerk in de schaduw honderden levens wisten te redden.

Vorige week startte in het Haagse Museon een tentoonstelling over Ru Paré, nog te zien tot en met 23 september. Tevens werd het eerste exemplaar van de bij uitgeverij Boom verschenen biografie 'Verzetsheldin met schilderkist', van de hand van Wim Willems, uitgereikt aan burgemeester Krikke van Den Haag. Het waren twee van de vele onderdelen van de herinneringsbijeenkomst van de negen nog levende onderduikkinderen van Ru Paré.

MACABER Rachel was hier ook bij aanwezig. ,,Deze vier dagen doorbrengen met lotgenoten heeft me persoonlijk heel veel gedaan", zegt ze. ,,Het was intensief, emotioneel, en tegelijk kijk ik er positief op terug." Tijdens het volle programma deed het gezelschap onder meer voormalige plekken van joods Den Haag aan.

,,Macaber dat dit plaatsvond onder politiebegeleiding, dat dit in deze tijd nog steeds nodig is.'' Bloemen werden gelegd bij het Joods Kindermonument. Hierop staan de namen van 400 omgekomen joodse kinderen uit Den Haag tijdens WOII. De naam van Rachel Cohen de Lara zal men er niet aantreffen, dat allemaal dankzij die ene moedige vrouw.