‘Gebrek aan boerderijen’: zwaluwentillen net op tijd klaar

ACHTERVELD Het veranderende landschap heeft veel gevolgen voor de natuur. De huiszwaluw vindt doorgaans een nestplek onder de overstek van boerderijen. Maar steeds meer boerenbedrijven verdwijnen. In Achterveld zijn er daarom twee zwaluwentillen geplaatst.

Arnoud J Spaaij

Het zijn twee enorme bouwwerken, ook al ogen ze op enige afstand rank en slank. Maar de twee zwaluwentillen die Piet Tolboom maakte zijn ruim vijf meter hoog en hebben een doorsnede van drie meter. Tolboom maakte de tillen in zijn werkplaats. „En dan zijn het hele grote dingen”, bevestigt hij. „De informatie om ze te kunnen bouwen hebben we van internet”, legt de timmerman uit, terwijl hij tijd maakt voor een gesprek, tijdens het opnieuw bestraten van zijn eigen oprit. Hij is van alle markten thuis en bij zijn uitleg over de zwaluwentil blijkt hij dan ook nog een vogelkenner te zijn. „Dat is hoe het idee ontstond. Bij een buurman zag ik dat een zwaluwenpaartje probeerde een nest te bouwen. Maar dat mislukte.”

GEBREK AAN BOERDERIJEN ,,Het probleem is dat de huiszwaluw geen geschikte nestplekken meer kan vinden.” Terwijl de klassieke boerderijen ruim voldoende geschikte plekken boden aan huiszwaluwen, worden steeds meer woonboerderijen met het verdwijnen van boerenbedrijven verbouwd. De moderne buitenhuizen bieden geen houvast aan de vernuftig van modder gemetselde nesten van de zwaluw. Dat deed en doet Tolboom pijn aan zijn vogelaarshart.

GEEN BESTEMMINGSPLAN „Het is een hele klus,” geeft Tolboom toe, „dat was ook de reden dat ik informeerde of er voor het plaatsen van een zwaluwentil toestemming nodig is. Dat gaf wel wat gedoe. Een ambtenaar meende dat het niet binnen de bestemmingsplannen paste. Maar gelukkig wist de wethouder beter en is uiteindelijk de noodzakelijke vergunning verleend.” Dat was net op tijd want de huiszwaluw arriveert op dit moment vanuit Noord-Afrika waar hij overwintert.

Tolboom bouwde twee tillen. Voor zijn beide zoons een en gaf de tillen voor hun verjaardag. Gelukkig wonen beiden op geschikte en ook ruim bemeten locaties aan de rand van Achterveld. Rob Tolboom: „Het plaatsen was wel wat. De eiken paal is al bijna zes meter lang. We hebben een blok beton gestort dat zo’n anderhalve meter in de grond zit. Zo’n rieten kap van drie meter doorsnede vangt heel veel wind.” Aan de voet is een modderpoeltje gemaakt zodat de zwaluwen voldoende specie kunnen vinden. „Nu maar afwachten of ze erin willen. We hebben al voorgefabriceerde nestjes opgehangen maar het is eigenlijk de bedoeling dat ze zelf aan het bouwen gaan.

ALLES OPTIMAAL Bouwer Piet is als vogelkenner nog wat voorzichtiger. „Of zwaluwen de til ook als plek waarderen is niet gelijk zeker. Ik heb wel zoveel mogelijk alles optimaal in elkaar gezet. Het gebruikte hout is ruw zodat ze voldoende houvast vinden om te beginnen. Verder is de hoogte van belang maar ook moet het plekje niet te warm worden. Zeker in de zon kan dat gebeuren en dan kunnen de vogels de warmte niet kwijt in zo’n gesloten nest.”
De eerste zwaluw heeft zich dus nog niet gemeld maar het is dan ook nog geen zomer.