Cor Scholten: ,,Door de zoektocht besef ik dat onze huidige aanwezigheid aan een zijden draadje heeft gehangen.''
Cor Scholten: ,,Door de zoektocht besef ik dat onze huidige aanwezigheid aan een zijden draadje heeft gehangen.'' Mariska Stehouwer

Cor Scholten op zoek naar maritieme geschiedenis

13 juli 2018 om 07:07 lokaal

LEUSDEN Zeven jaar van grondig bronnenonderzoek van Leusdenaar Cor Scholten resulteert in het boek 'Zeilrederij Van Starckenborg van Straten. Herstel in de Amsterdamse scheepvaart en scheepbouw 1815 tot 1865'. Onlangs werd het boek overhandigd aan de directeur van het Scheepvaartmuseum.

Mariska Stehouwer

Scholten had al diverse genealogische onderzoeken afgerond voordat hij zich ging richten op de naam Latjes, de familienaam van zijn oma. ,,Het verhaal ging rond in de familie dat haar grootvader Klaas Latjes, een koopvaardijkapitein, een Engelsman uit het water heeft gered. Dit was vermoedelijk bij de ondergang van een schip bij Calcutta en hij zou daar een flinke som geld voor hebben ontvangen. Dit geld had hij er ook weer heel snel doorheen gejast."

ZOEKTOCHT Dat verhaal wilde Scholten achterhalen en zo is de zoektocht begonnen. Scholten weet met honderden archiefbezoeken uiteindelijk informatie over de scheepsreizen van zijn over-overgrootvader en diens rederij Van Starckenborg van Straten te vinden. ,,Er waren dagen dat ik niets vond maar dat beschouwde ik dan toch niet als een verloren dag. De archieven bevonden zich in Amsterdam en als Amsterdammer van oorsprong is het een genoegen om over de Amsterdamse grachtengordel te wandelen."

ONDERNEMENDE REDER Het ontrafelen van de zeemansloopbaan zorgt er voor dat Scholten nog meer wil weten. Hij wil het verhaal beeldend krijgen en in de juiste tijdgeest neerzetten en zoekt verder in archieven zoals het Stadsarchief maar ook van de Nederlandsch Handel-Maatschappij/NHM. ,,Ik wilde meer weten van de zeilrederijen en scheepbouwers uit die tijd. Nederland was in 1815 bijna helemaal leeggeroofd door Napoleon en de handel moest weer worden opgebouwd. In 1824 werd de NHM opgericht en zij bepaalden wat de schepen moesten meenemen uit Nederlands Oost-Indië. Ook bepaalden zij de volgorde van schepen. Van Starckenborg had al agenten ter plaatse in Batavia om zo de handel in de gaten te houden en voer hij, afwijkend van andere reders, ook zonder opdracht van de NHM."

RENDEMENTSBEREKENINGEN ,,Door de cargalijsten die te vinden waren, was de lading van alle twintig schepen van deze rederij bekend, over een periode van dertig jaar met in totaal 166 reizen. De opbrengsten en kosten van deze reizen zijn verwerkt in een rendementsberekening. Dat was tot nu toe nog niet eerder gedaan op deze schaalgrootte. Door het toevoegen van veel informatie over de Amsterdamse reders en scheepbouwers is gelijktijdig de belangrijke Amsterdamse maritieme geschiedenis 1815-1865 vastgelegd, die hiervoor fragmentarisch is vastgelegd. Tot slot krijgt kapitein Latjes de nodige aandacht waaronder de scheepsramp van 1855."

Contacten met hoogleraar maritieme geschiedenis Joost Schokkenbroek en de uitgever Walburg Pers maken het mogelijk om al deze gevonden en bewerkte informatie in boekvorm uit te brengen. Hiervoor moest de auteur zijn oorspronkelijke 600 A4-tjes vol met informatie flink reduceren.

TEN ONDER Bij twee achternichten bleken portretten in pastelkrijt te staan van Klaas Latjes en zijn vrouw Cornelia Gomes. Beiden hadden geen affectie met het portret en na een grondige restauratie hangt het echtpaar naast elkaar in de woning van Scholten. ,,Door de zoektocht besef ik dat onze huidige aanwezigheid aan een zijden draadje heeft gehangen. Als je bedenkt dat Klaas Latjes ook met zijn schip ten onder had kunnen gaan dan was de familielijn van Klaas Latjes uitgestorven."

Het 352 pagina's tellend boek is te verkrijgen bij de Bruna in Leusden of te bestellen via www.walburgpers.nl.

Deel dit artikel via:
advertentie
advertentie