'Kelder is nog in goede staat'

LEUSDEN Dat er een kelder moest zijn onder het kantoor van de kampcommandant was bekend, maar in welke staat die zich zou bevinden was ongewis. Tot afgelopen week. Na archeologische onderzoek op Nationaal Monument Kamp Amersfoort werd de kelder blootgelegd. Net als enige fundamenten van een barak.

Marcel Koch

Deze vondsten dragen bij aan de authenticiteit van Kamp Amersfoort, reageert directeur Willemien Meershoek. ,,En het unieke is dat we nu voor het eerst de fundamenten van een gebouw uit die periode kunnen laten zien.'' Het betreft de fundamenten van een barak van de SS met aansluitend een garage. ,,Voorts is er ook een smeerput aangetroffen'', vermeldt Meershoek. Archeoloog Ivar Schute, die het onderzoek leidde, is evenzo enthousiast. Hij onderstreept Meershoeks woorden over authenticiteit.

EXTRA DIMENSIE Kamp Amersfoort breidt uit. Op de binnenplaats waar de opgravingen zijn gedaan komt een grote ondergrondse ruimte voor tentoonstellingen en educatie. De kelder zal in de nieuwbouwplannen worden geïntegreerd. Meershoek: ,,Zodat die zichtbaar wordt voor bezoekers. Onze architecten van Inbo waren direct enthousiast en zien het als een uitdaging. De kelder zal een extra dimensie geven aan de nieuwe bezoekersruimte.'' Wat de fundamenten betreft: ,,Wat we kunnen behouden, behouden we. Momenteel wordt alles zorgvuldig in kaart gebracht, waaronder in 3D-film.''

GEWELVEN Meershoek, sinds 2014 directeur, bevond zich in een vergadering in Utrecht toen zij op de hoogte werd gesteld van het nieuws. ,,Ik was verheugd, maar vooral benieuwd wat ik zou aantreffen. Na de vergadering heb ik de eerste beste trein richting Amersfoort genomen.'' Net op het moment dat de kelder vrij was gemaakt, de voordeur was dichtgemetseld, en betreden kon worden, was ze ter plekke. ,,Mijn eerste reactie? Ik was verrast. De kelder was nog in goede staat, hij heeft twee mooie gewelven. Archeoloog, toegesnelde vrijwilligers: iedereen was enthousiast.'' De kelder werd gebruikt voor de opslag van kolen en bevatte destijds de CV-installatie.

HOOG GEVOEL VAN AUTHENTICITEIT Archeoloog Ivar Schute is specialist in archeologisch onderzoek naar resten uit de Tweede Wereldoorlog, zo nam hij eerder deel aan projecten in de concentratiekampen Treblinka, Sobibor en Kamp Westerbork. Ook Schute was aangenaam verrast over de staat waarin de kelder zich bevond. Naar eigen zeggen werd hij overvallen door een hoog gevoel van authenticiteit. ,,Eenmaal in de kelder was ik onder de indruk. Ik vond het een bijzondere ervaring. Opeens sta je op een plek waar gevangenen kolen hebben staan scheppen, recht onder de voeten van de kampcommandant. Ik moest daar wel even aan denken."

Hij vervolgt: ,,Merkwaardig genoeg vonden we negen urinoirs, een afgebroken stuk buis en drie deuren. Na bestudering bleek slechts één deur authentiek te zijn. Blijkbaar is het na de oorlog als rommelhok in gebruik geweest.'' Dat de kelder geïntegreerd wordt in de nieuwbouwplannen, vindt hij de best mogelijke oplossing.