Miljoenen slachtoffers Holocaust herdacht - Ook duizenden Jehovah’s Getuigen waren slachtoffer van het naziregime

27 januari is de jaarlijkse Internationale Herdenkingsdag voor de Holocaust. Op die dag worden wereldwijd de mensen herdacht die door de nazi’s zijn vervolgd vanwege hun afkomst, nationaliteit of politieke ideologie. 30 januari staat in het teken van de Nationale Holocaust Herdenking. Onder de slachtoffers bevonden zich ook duizenden Jehovah’s Getuigen, die wegens hun christelijke geloof doelwit waren van de nazi’s.

Jehovah’s Getuigen, destijds ook bekend als Bijbelonderzoekers, waren “de enige groep in het Derde Rijk die uitsluitend op basis van hun religieuze overtuiging werden vervolgd”, aldus de Duitse historicus Robert Gerwath.

De politiek neutrale Getuigen weigerden op religieuze gronden om de Hitlergroet te brengen, deel te nemen aan racistische en gewelddadige acties, en in het Duitse leger te gaan. Bovendien stelden ze in hun literatuur “het kwaad van het regime openlijk aan de kaak, inclusief wat er gebeurde met de Joden”, verklaart King.

De Getuigen behoorden dan ook tot de eersten die naar de concentratiekampen werden gestuurd. Ze waren daar te herkennen aan een uniek symbool, een paarse driehoek op hun kleding. Van de ongeveer 35.000 Getuigen die in Duitsland en in de bezette gebieden woonden, kreeg meer dan een derde met directe vervolging te maken. De meeste werden gearresteerd en gevangengenomen. Ongeveer 4.200 Getuigen belandden in een concentratiekamp. De historicus Detlef Garbe, die veel onderzoek heeft gedaan naar de vervolging van Getuigen, schreef: “Het uitdrukkelijke streven van de nazileiders was om deze Bijbelstudenten volledig uit de Duitse geschiedenis te bannen.” Naar schatting 1600 Getuigen stierven door de vervolging; 370 van hen werden geëxecuteerd.

Geneviève de Gaulle, nicht van de Franse generaal Charles de Gaulle en lid van het Franse verzet, zei over vrouwelijke Getuigen in concentratiekamp Ravensbrück: “Wat ik heel erg in hen heb bewonderd, was dat zij op elk moment het kamp hadden kunnen verlaten, simpelweg door een afzwering van hun geloof te ondertekenen. Ook al leken ze heel zwak en uitgeput, uiteindelijk waren deze vrouwen sterker dan de SS, die de macht had en alle middelen tot z’n beschikking had. De Getuigen waren sterk, en het was hun wilskracht die niemand kon verslaan.”

De jaarlijkse herdenking van de Holocaust is een goed moment om ook daarbij stil te staan.