Vijf jaar geleden bood Leusden noodopvang voor zo'n 400 Syrische vluchtelingen. Kinderen kregen in Leusden onderwijs.
Vijf jaar geleden bood Leusden noodopvang voor zo'n 400 Syrische vluchtelingen. Kinderen kregen in Leusden onderwijs. Rinus van Denderen

College: ‘Geen geschikte mogelijkheden voor noodopvang asielzoekers’

9 oktober 2021 om 11:00 Politiek

LEUSDEN Het college ziet geen geschikte locaties voor de vestiging van een regulier asielzoekerscentrum of een noodopvangvoorziening binnen de grenzen van de gemeente Leusden. 

Dat is één van de conclusies die het college trekt, in een onderzoek dat het recent instelde. Daarmee gaf het college uitvoering aan een raadsbreed ondersteunde motie, waarin burgemeester en wethouders werden opgeroepen ‘op zeer korte termijn te onderzoeken of Leusden een passende bijdrage naar de Leusdense maat kan leveren aan de noodopvang voor Afghaanse vluchtelingen’. De motie was een initiatief van D66.

MOTIE De motie werd ingediend op het moment dat zich voor het oog van de wereld een menselijk drama in Afghanistan afspeelde. De opstandige Taliban grepen, sneller dan iedereen verwachtte de macht, nadat westerse landen besloten zich uit het land terug te trekken.  Mensen die vredestroepen uit landen als Nederland ondersteunden, vreesden voor hun leven omdat de Taliban hen als vijanden zou beschouwen. 

Hoewel het niet lukte om iedereen die daarvoor in aanmerking kwam tijdig te evacueren, slaagde ook ons land erin een aanzienlijke groep tijdig uit Afghanistan weg te krijgen. Die groep legde echter wel extra druk op de beschikbare capaciteit voor vluchtelingenopvang die om andere redenen ook al tegen grenzen begon aan te lopen. 

NADER ONDERZOEK Bij het aannemen van de motie liet het college -bij monde van burgemeester Bouwmeester- weten de motie ‘graag uit te voeren’. Hij maakte wel meteen de kanttekening dat er op het eerste gezicht geen voor de hand liggende opvanglocaties beschikbaar zijn. Dat beeld wordt nu -ruim een maand na het indienen van de motie- bevestigd door nader onderzoek. 

Zes jaar geleden, toen er ook sprake was van een vluchtelingencrisis (waarbij vooral inwoners van Syrië naar Europa vluchtten), stelde Leusden het destijds leegstaande SBBO-gebouw ter beschikking. Daar werden -gedurende enige tijd- (maximaal) 450 mensen opgevangen. Het college maakt daar nu de kanttekening bij dat het COA (centraal orgaan opvang asielzoekers) uit overwegingen van kostenefficiency een voorkeur heeft voor plekken waar minimaal 600 mensen gehuisvest kunnen worden. 

GESLOOPT Het toenmalige SBBO-gebouw is echter gesloopt, waardoor de discussie of de locatie wel of niet geschikt zou zijn, niet langer aan de orde is. Omdat ook leegstaande kantoorgebouwen niet in aanmerking komen als noodopvanglocaties (de verbouwingskosten zijn te hoog en ze duren te lang), zijn de huidige mogelijkheden in Leusden gauw uitgeput. 

Feitelijk stelt het college de raad voor zich in de kwestie overwegend passief, maar welwillend op te stellen. Met andere woorden, als het COA of het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) Leusden zouden benaderen omdat ze mogelijkheden zien, wil het college ‘snel en vanuit een positieve grondhouding reageren’. 

Dit kan dus -al dan niet tijdelijk- ten koste gaan van andere urgenten en reguliere woningzoekers

STAGNATIE Eén van de redenen dat de doorstroom van asielzoekers die erkenning kregen (de statushouders) stokt, heeft te maken met problemen op de woningmarkt waardoor ze moeilijker en minder snel aan een woning kunnen komen. Ook Leusden ziet daar stagnatie optreden. Zo kreeg Leusden de opdracht dit jaar 44 asielzoekers te huisvesten. Tot en met augustus lukte dat pas in 15 gevallen. Daardoor verblijven er nu landelijk 6.000 statushouders in asielzoekerscentra, in afwachting van definitieve huisvesting. Dat is op een totaal aantal van 29.000 reguliere AZC-plaatsen een aanzienlijke hoeveelheid. 

ALLEENSTAANDE ASIELZOEKERS Hoewel Leusden niet direct passende accommodatie voor opvang op grote schaal kan vinden, wil het niet zeggen dat het college helemaal op de handen wil gaan zitten, als het om dit dossier gaat. Zo zegt het college positief te staan tegenover een verzoek van het Nidos (dat zich onder meer inzet voor de huisvesting van minderjarige, alleenstaande asielzoekers) om -samen met woningstichting WSL- te zorgen voor een woonvoorziening voor vier alleenstaande, minderjarige statushouders. 

Het college is daar onder meer positief over, omdat de vier gaan meetellen in de jaarlijkse opdracht om asielzoekers te huisvesten. Naar aanleiding van de motie zegt het college te kijken of het de woonvoorziening kan versnellen. 

‘PASSEND EN TIJDIG’ Daarnaast zegt het college toe om zich samen met de WSL in te spannen om de toegewezen statushouders ‘passend en tijdig’ te huisvesten. ,,We kijken daarbij ook naar ongebruikelijke en/of tijdelijke oplossingen’’, schrijft het college, zonder nader in te gaan op de vraag wat dat zou kunnen betekenen. 

Verder legt het college de gemeenteraad de vraag voor in hoeverre de WSL de komende tijd geschikte woningen beschikbaar moet stellen voor statushouders. ,,Dit gaat dus (tijdelijk) ten koste van (andere) urgenten en reguliere woningzoekers’’, waarschuwt het college. 

PERSPECTIEF Om het in perspectief te plaatsen: De afgelopen jaren heeft Leusden jaarlijks zo’n tien woningen toegewezen aan statushouders. ,,Het aantal huurwoningen dat daarnaast vrijkwam voor anderen bedroeg in de jaren 2018, 2019 en 2020 respectievelijk 206, 190 en 163. De teruglopende doorstroming op de woningmarkt is in deze cijfers zichtbaar’’, constateert het college. 

Ook wil het college van de raad weten hoeveel ambtelijke capaciteit in het project gestoken mogen worden. ,,De werkzaamheden in het kader van dit onderzoek vragen nu al heel wat ambtelijke capaciteit, met gevolgen voor de voortgang van andere werkzaamheden. Indien meer gedaan moet worden dan nu wordt gedaan, zal dat onvermijdelijk merkbaar ten koste van andere werkzaamheden gaan’’, aldus het college. 

door Daan Bleuel