‘De Pauwenhoeve was het paradijs’

LEUSDEN - Toen was geluk nog heel gewoon, en groen. Deze woorden komen spontaan bij me op na het verhaal van Karin van der Meij (medewerkster kinderopvang) over haar jeugd in Leusden. Sinds kort woont ze met haar gezin in de Tabaksteeg, maar ze heeft al een heel verleden in Leusden liggen. Interessante kost dus voor deze rubriek!

Karin werd in Frankrijk geboren. Ze heeft een Nederlandse vader en een Franse moeder. Op 4-jarige leeftijd kwam ze in Leusden te wonen, het eerst in de Lindenlaan. Later verhuisde ze naar een woning aan de Pauwenhoeve, gelegen in de wijk Akkerhoeve die toen net gebouwd was. Het is uit die tijd, eind jaren 70 of begin jaren 80, dat ze een dierbare herinnering heeft aan Leusden. Ze was toen een jaar of 10. Toen ik haar eens vroeg naar de in haar beleving meest bijzondere plek in Leusden, hoefde ze niet lang na te denken. Binnen een paar tellen zei ze: ,,Oh ja, dat is het paradijs.’’ ,,Maar eh, bestaat dat paradijs nu ook nog?’’, vroeg ik verwachtingsvol. ,,Helaas niet!’’, was het teleurstellende antwoord. Ze zei het op bijna venijnige toon.

Als kind speelde Karin vaak buiten. Er waren in die tijd ook minder verleidingen dan nu om binnen te blijven: computers, Playstations, tientallen (digitale!) tv-zenders, ze waren er allemaal nog niet. Karin was trouwens toen al dol op honden. Ze vond het dan ook reuze leuk om het hondje van de buren geregeld uit te mogen laten. Vaak liep dan een vriendinnetje mee, en die nam op haar beurt weer een Ierse setter mee. Daar gingen ze dan, twee gezellig babbelende meisjes, met twee honden aan de wandel door een Leusden in aanbouw. Het waren de hoogtijdagen van de onstuimige groei die Leusden doormaakte. Wijken als Bosveld, Munnikhove of Claverenblad bestonden op dat moment alleen op de tekentafel in voltooide staat. Favoriete route voor Karin was vanuit de Pauwenhoeve naar het lange pad (toen nog de Smousesteeg geheten, tegenwoordig Cohenpad) doorsteken en dan een heel stuk dit weggetje richting kanaal lopen tot het huidige punt vlak na basisschool De Holm, waar je tegenwoordig een fietspad kruist. De drie reusachtige, hemelhoge populieren die daar (even voorbij de ,,knik’’ in het huidige fietspad) al tientallen jaren langs het water staan, zullen de meisjes geregeld gezien hebben. Waar ze het over hadden, waar ze om moesten lachen, Karin zelf weet het zich niet meer goed te herinneren, maar die bomen zullen het beslist nog weten. Veel belangrijker is dat Karin nog weet dat ze hier linksaf sloegen, het paradijs in. Haar veelzeggende relaas roept inderdaad prachtige beelden op. ,,Het was in die tijd nog niet verhard, het was een weelderig pad met gras als ondergrond, bomen en struiken aan weerszijden en daarachter aan beide kanten weer een sloot. Het was heerlijk om daar te lopen, heel groen en heel rustig!’’ Ik probeer het voor mezelf te visualiseren: een smal pad temidden van een overdaad aan groen aan weerszijden, vogelgeluiden alom, de wind zachtjes ruisend door de bladeren en takken, vochtig gras en de zon die tussen de bewegende takjes door een levendig licht- en schaduwspel onderhoudt. Fantastisch toch?

Anno 2009 is het hier nog steeds mooi, maar het is nu een geasfalteerd pad geworden, luisterend naar de naam Eempad. Het is er nu ook, als doorgaand fietspad, veel drukker. Karin gruwelt hardop: ,,Wat vond ik het indertijd erg toen ons paradijs werd bestraat!’’ Dat moet ergens in de jaren 80 gebeurd zijn. Achteraf kan ze er wel begrip voor opbrengen, het werd een belangrijke directe verbindingsroute voor fietsers tussen verschillende wijken, daar was behoefte aan.

Iemand die al zo lang in Leusden woont, moet ook veel andere dingen hebben zien veranderen in de afgelopen decennia. Wat was voor Karin daarin het meest in het oog springend? Lang hoeft ze daar niet over na te denken: ,,Er waren vroeger veel meer boerderijen en stukjes groen. Veel van die groene terreintjes zijn nu bebouwd, zoals op veel plaatsen langs de Hamersveldseweg. Ook kan ik me nog herinneren dat tegenover het postkantoor een weilandje lag met een pony daarin. En achter de huidige C1000 richting parkeergarage en politiebureau, dat waren toen ook nog allemaal weilanden. Ik weet nog goed dat ik daar als kind aan voltige rijden deed.’’

Ik begrijp dat het om een soort van turnen gaat op een paard dat in de rondte in galop loopt. Bescheiden als ze is noemt ze het liever kunstjes doen op een rustig sjokkend paard. Ze heeft trouwens leren paardrijden bij De Klaveet (later omgebouwd tot discotheek) en daarna reed ze jarenlang met veel plezier paard bij de familie Van der Salm aan de Hagenauwselaan. Karin wordt er nog warm van als ze er aan terugdenkt. ,,Toentertijd hing er een heel gemoedelijke sfeer op de boerderij. Veel kinderen waren er bijna dagelijks te vinden. Er waren naast de paarden en pony’s ook koeien, varkens, kippen, een haan, honden, katten en natuurlijk vaak kittens en we mochten overal mee helpen. Pasgeboren kalfjes liepen los door de stal. We speelden met de kittens in de hooiberg of sjouwden ermee rond en in de zomervakantie hadden we ponykamp. Dan sliepen we gewoon tegenover de pony’s. Geweldig vond ik dat. Op een gegeven moment gingen we ook voltigeren. Ooit wonnen we daar een eerste prijs mee bij een wedstrijd en werden we in de krant vermeld. Er stond alleen niet bij dat we de enigen waren die in die categorie meededen.’’

Aan het eind van ons gesprek moet Karin nog iets kwijt: hoe heeft men ooit zo’n lelijk gemeentehuis kunnen bouwen als het huidige? Zonder omhaal zegt ze dat ze bewust in Amersfoort getrouwd is om maar niet met dat gemeentehuis als fotoachtergrond te maken hoeven hebben! De Heiligenberg lijkt haar trouwens wel een aardige trouwlocatie, daar kun je mooie foto’s maken! Zou dat eigenlijk wel kunnen?

Toch moet Karin iets bekennen: ze heeft ook wel eens iets fascinerends meegemaakt in dat lelijke gemeentehuis. Ze heeft daar vroeger namelijk eens een rondleiding gehad in een tijd dat interne e-mails nog niet bestonden. Met open mond zag ze hoe ambtenaren naar elkaar schriftelijke boodschappen stuurden via een ingenieus buizensysteem: je hoefde een schrijven maar in zo’n koker te stoppen en er een tik tegenaan te geven en hoepla, het kwam terecht bij de geadresseerde. Dit klinkt bijna te mooi om waar te zijn, een ambtelijk paradijsje, zou je bijna zeggen. Navraag leert dat het een jaar of vijf geleden is opgeheven. En zo is er weer een paradijsje verdwenen, denk ik stilletjes bij mezelf.