‘In het leven gaat het om je hart en je geweten’
9 mei 2012 om 00:00 Achtergrond,,Op 23 mei 2012 is het tien jaar geleden dat ik Kamerlid werd’’, zegt Kathleen Ferrier, terugkijkend op een roerige decennium uit de vaderlandse politiek. Vlak vóór de verkiezingen van 2002 werd Pim Fortuyn doodgeschoten. ,,Het was de eerste politieke moord in Nederland.’’ De grote onvrede in de samenleving werd zichtbaar en voelbaar. ,,Ik vind dat politici de taak hebben daarop werkbare antwoorden te geven. Zelf doe ik dat vanuit een christen-democratische achtergrond.’’
Haar wortels liggen in Suriname. De politiek lijkt Ferrier met de paplepel ingegoten. Haar vader Johan Ferrier was na de onafhankelijkheid in 1975 de eerste president van Suriname. ,,Toen ik geboren werd in 1957 was hij minister-president.’’ Zelf woonde Kathleen Ferrier tien jaar in Zuid Amerika voordat ze in 1994 naar Leusden verhuisde. Ze was acht jaar lang algemeen secretaris van Samen Kerk in Nederland (SKIN), een onafhankelijke landelijke vereniging van christelijke migrantenkerken en christelijke geloofsgemeenschappen in Nederland. De vrouwen binnen het CDA, verenigd in het CDAV, vroegen haar om politiek actief te worden. In 2002 stond ze op de achtste plek op de CDA-kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen.
Ze maakte na de moord op Fortuyn de wonderbaarlijke verkiezingsoverwinning mee van het CDA onder Jan Peter Balkenende. ,,Tot 2010 waren wij als CDA altijd de grootste partij. In 2010 gingen we van 41 naar 21 zetels.’’ Na de verkiezingen van 2010 was het voor haar geen uitgemaakte zaak dat het CDA weer zou gaan regeren. Toen de gedoogconstructie met de PVV in zicht kwam, was Ferrier één van de grote criticasters. Samen met Ad Koppejan keerde ze zich tegen de gedoogconstructie met de PVV en de samenwerking met Geert Wilders. ,,Ik vind dat een partij als de PVV niet in het bestuur van een land thuishoort. Je krijgt beleid dat niet goed is voor het land en niet goed is voor grote groepen mensen die als niet gelijkwaardig worden behandeld. Dat de PVV de religie van een grote groep mensen niet als religie beschouwt, leidt tot ongelijkwaardigheid. Je ziet wat het doet als mensen aan de kant worden gezet. Het is slecht geweest voor mijn land en voor mijn partij. Als de PVV met 24 zetels in de Kamer komt, moet je dat heel serieus nemen, maar het is niet de oplossing die partij in het bestuur te betrekken.’’ Ferrier vond dat het CDA zijn eigen christen democratische antwoorden moest formuleren op de vragen die door de opkomst van de PVV werden opgeroepen.
Nadat de meerderheid van CDA-leden zich tijdens een historisch congres had uitgesproken vóór samenwerking met de PVV, zag Ferrier het niet als haar taak die samenwerking te blokkeren. ,,Ik heb op het congres gezegd wat mijn zorgen waren voor het land. Ik was bang dat de samenwerking met de PVV de internationale positie van Nederland geen goed zou doen.’’ Achteraf gezien vindt ze dat ze daarin gelijk heeft gehad. Binnen de fractie heeft ze nooit een geheim gemaakt van haar standpunten. Het werd haar niet door iedereen in dank afgenomen. ,,Ik ben eerlijk en open geweest naar mijn fractie wat voor mij acceptabel was. In het leven gaat het om je hart en je geweten. Ik zal nooit iets doen dat tegen mijn geweten ingaat. Het is een wat ongewone situatie geweest’’, erkent ze de bijzondere positie waarin zij en Koppejan terechtkwamen. ,,Maar de fractie is geen gezelligheidsvereniging en vriendenclubje. Zonder wrijving is er geen glans. Mensen zijn niet altijd blij met je. De een vind je een potentiële verrader, de ander een potentiële lafaard. Ik zat er om mijn idealen te verwezenlijken. Het was een wat ongewone situatie, maar het was geen lijdensweg. Het is ook niet aan mij om over andere fractieleden te oordelen. Zij hebben ook een zuivere afweging gemaakt, maar een andere dan ik.’’
Na het opstappen van PVV zegt ze geen moment van triomfalisme gehad. ,,Ik zit ook niet te wachten op een rehabilitatie.’’ Ferrier wil niet oordelen over goed of fout. ,,Het is net als na de oorlog. Na de oorlog was iedereen een verzetsheld. Maar we moeten ook niet doen alsof er niets is gebeurd. Er zijn wonden geslagen. Je kunt niet alleen maar zeggen ‘zand er over’. Belangrijker is dat we ons als klein land herpakken en de schouders eronder zetten om de zaak ten goede te keren.’’ En dat is volgens haar dubbelhard nodig omdat er geen leiderschap is in Europa. ,,Mensen hebben geen vertrouwen meer in de politiek. We moeten de handen ineen slaan en de problemen oplossen. De situatie is echt heel ernstig. Het vertrouwen komt alleen terug door problemen samen aan te pakken.’’ Daarbij denkt ze aan zaken als de woningmarkt en arbeidsmarkt, maar ook aan de verstikkende bestuurslagen in zorg en onderwijs. Verkiezingen hadden van haar nu niet gehouden hoeven te worden. ,,In verkiezingstijd ga je de verschillen benadrukken, maar het land heeft nu behoeft aan samenwerking en niet aan polarisatie.’’
Lijsttrekker
Ferrier is blij met de nieuwe koers van het CDA zoals verwoord in het zogenaamde ‘Strategisch Beraad’. ,,Het CDA is een middenpartij. De gedachte was ‘als we de inhoud hebben, verschijnt de leider vanzelf’.’’ Maar de voortijdige val van het kabinet Rutte strooide roet in het eten. Sneller dan verwacht moet het CDA op zoek naar een nieuwe leider. Zes kandidaten willen CDA-lijstrekker worden bij de komende verkiezingen. Zelf heeft Ferrier nooit serieus overwogen zich ook kandidaat te stellen, ,,Ik heb ontzettend veel mails gehad uit hele land met daarin de oproep ‘Word lijsttrekker’. Als lijsttrekker moet je vier jaar lang een fractie gaan leiden. Dat is heel zwaar werk en dat zie ik mezelf niet doen.’’ Alle steunbetuigingen hebben haar wel geraakt. ,,Ik was heel erg verrast dat zoveel mensen mij dit ter overweging gaven.’’ Ze wil niet zeggen naar welke kandidaat haar voorkeur uitgaat. ,,Ik heb mijn ‘mind’ ook nog niet opgemaakt.’’
In de peilingen schommelt haar partij inmiddels tussen de 12 en 14 zetels. ,,We waren altijd gewend als grootste partij een bepaalde verantwoordelijkheid te dragen, maar die verantwoordelijkheid hebben we niet meer.’’ Ondanks de slechte peilingen ziet ze een goede toekomst voor het CDA. ,,Juist wij als christen democraten hebben een politieke visie. We gaan uit van de kracht van mensen en de eigen verbanden. En daar vraagt deze tijd enorm om.’’
Of ze nog zin heeft in een periode van vier jaar als Kamerlid laat ze nog even in het midden. Ferrier is CDA-woordvoerder voor ontwikkelingssamenwerking en onderwijs. ,,Ik ben met mijn tienjarig Kamerlidmaatschap een super senior. Het is een heftig leven.’’ Als ze op de CDA-kandidatenlijst wil, moet ze vóór 18 mei een brief schrijven en haar motivatie toelichten.
