William Wahle: 'Ik vind Leusden een heerlijke gemeente'

LEUSDEN De Leusder Krant bestaat 50 jaar. In een serie artikelen blikken we terug op de achter ons liggende decennia. Maar we willen ook vooruit kijken. Vandaag staat William Wahle centraal. Zoon van pionier Wim en manager van de Jumbo-super- markt in De Hamershof.

Daan Bleuel

Het is ondenkbaar dat in een gesprek met William Wahle over ‘ondernemen in Leusden vroeger, nu en in de toekomst’ de naam ‘Wim’ niet valt. Sterker, de geest van de vorig jaar op 67-jarige leeftijd overleden ondernemer is nadrukkelijk aanwezig tijdens het interview in het kantoor boven de Jumbo supermarkt in De Hamershof. ,,Als het artikel voor het grootste deel over mijn vader gaat, begrijp ik dat helemaal’’, zegt William, die nu de scepter zwaait in de winkel. ,,Ik begin eigenlijk nog maar net en wat hier is opgebouwd is voor een groot deel mijn vaders werk.’’ Hij zegt het met een bescheidenheid die ook vader Wim op een plezierige manier kenmerkte. Geen ijdeltuiterij, maar doen. Zonder meteen de schijnwerper te zoeken.

WIM ,,Leven en laten leven, zoeken naar synergie en delen. Ik denk dat die beschrijving bij mijn vader past’’, zegt William. ,,En misschien komt dat wel door zijn relatie met Stef van der Meer in Woerden.’’ Daar werd Wim voor het eerst bedrijfsleider van een Centra supermarkt. Zijn relatie met de eigenaar was zeer intens; ze staken heel veel tijd in de winkel. William: ,,Op drukke dagen stond er een stretcher in het magazijn. Daar sliep mijn vader dan een paar uur. Of hij sliep op de bank in de huiskamer van Stef en Coba. Hij maakte op een gegeven moment gewoon deel uit van dat gezin. Maar Stef stimuleerde mijn vader ook de stap naar het zelfstandig ondernemerschap te maken. Sommige mensen vonden dat gek. ‘Heb je een goede bedrijfsleider en dan laat je hem gaan!’ Stef was er echter van overtuigd dat een getalenteerd zakenman als mijn vader op enig moment toch zou vertrekken. ‘En dan kun je iemand maar beter helpen’, vond Stef. Ik denk dat mijn vader iets van die mentaliteit heeft overgenomen.’’

NOOIT GEPUSHED William praat met veel respect over zijn vader. ,,We zijn begin augustus met een aantal mensen bij elkaar gekomen om de eerste verjaardag waar hij zelf niet meer bij kon zijn te gedenken. Mijn moeder was er ook bij. Gelukkig zijn zij en Wim, ondanks hun scheiding (inmiddels alweer lang geleden), altijd on speaking terms gebleven.’’ Het ophalen van herinneringen maakt emoties los. Eventjes, een paar seconden maar, wordt het William teveel: ,,Het raakt me nog steeds.’’

William Wahle (43) nam in 2007 het stokje van zijn vader over. Toch was die stap veel minder vanzelfsprekend dan het nu lijkt. William: ,,Ik had lange tijd helemaal geen belangstelling om in de voetsporen van mijn vader te treden. Net zomin als mijn broers Robin en Symen. Mijn vader heeft dat ook nooit gepushed. Hij vond het wel belangrijk dat we goed werden opgeleid. Dat had hij zelf erg gemist.’’

INTERIM-KLUS Toch kroop het bloed ook hier waar het niet gaan kon. Nadat William zijn studie aan de HEAO succesvol afrondde, kwam er een interim-klus voorbij. ,,De bedrijfsleider van mijn vader in Leusden, Rob Beijer, stond op het punt zelfstandig ondernemer te worden door een C1000 vestiging in het Amersfoortse Nieuwland te gaan leiden. In afwachting van de oplevering van die winkel, was er in Leusden al extra personeel aangenomen, om ze op te leiden. Beijer kon dan met een ingewerkte ploeg beginnen, was het idee.’’

In die periode werd Wahle benaderd door Schuitema, het concern waar de C1000 supermarkten deel van uitmaakten. William: ,,Er waren problemen in een winkel in Zetten. Wim kreeg de vraag of hij daar orde op zaken kon stellen. Dat kwam -gezien de overbezetting in Leusden- eigenlijk wel goed uit. Dus ging Rob Beijer met een aantal mensen die kant op. Ik kreeg de vraag of ik daar wilde ondersteunen. Dat leek me wel wat.’’

AMERSFOORT De samenwerking beviel zo goed, dat William Rob Beijer volgde naar het nagelnieuwe C1000-filiaal Amersfoort. ,,Dat was waanzinnig’’, herinnert Wahle zich: ,,Tropenjaren. De wijk was grotendeels al gebouwd en de bewoners zaten met smart op de komst van een supermarkt te wachten. Nou, dat hebben we geweten! Eigenlijk waren de omstandigheden er ideaal. De winkel liep vanaf dag één als een tierelier. Het was een mooie tijd!’’ En dat laatste bedoelt hij niet alleen zakelijk. ,,Ik leerde er ook mijn vrouw Karin kennen’’, zegt William. Zijn ogen stralen als hij dat vertelt.

NOODWINKELCENTRUM De naam ‘Wahle’ is al sinds 1974 met Leusden verbonden. Wim begon in het snelgroeiende Leusden met een winkel in het noodwinkelcentrum ‘De Rozendaal’ aan de Torenakkerweg (ter hoogte van zorgcentrum Het Hamersveld). Eén en ander in afwachting van de oplevering van het nieuwe winkelcentrum De Hamershof. Wahle zag potentie in de groeikern die Leusden toen nog was. Kort daarvoor zette hij als 21-jarige de eerste schreden op het glibberige pad van het zelfstandig ondernemerschap.

BOERENGEZIN Wim Wahle was de op één na jongste telg uit een groot gezin uit Zevenhoven bij Nieuwkoop, midden in het Groene Hart. Het katholieke boerengezin (vader was boer en loonwerker) telde 14 kinderen. (William: ,,In die tijd kwam de pastoor nog op huisbezoek als de jongste meer dan een jaar oud was. Of het niet weer eens tijd werd…? Schandalig eigenlijk. Ik denk ook dat mijn vader zich daarom voor een belangrijk deel van de kerk als instituut afkeerde. Maar dat wil niet zeggen dat hij niet gelovig was!’’) Wim ging werken in de supermarkt van broer Adrie in Nieuwkoop, voordat hij naar de supermarkt van de familie Van der Meer in Woerden vertrok. In 1972 werd hij eigenaar van een piepklein kruidenierszaakje (William: ,,Niet meer dan 100, 150 vierkante meter’’) aan het Rozenplein in Ede.

William: ,,Die winkel was ook nog niet verkocht, toen mijn vader aan zijn Leusdense avontuur begon.’’ Daardoor moest het kersverse echtpaar Wim en Alie Wahle (Wim leerde Alie in Ede kennen) een tijdlang twee winkels draaiende zien te houden. ,,Dat waren hectische tijden.’’ Uiteindelijk raakte de winkel in Ede verkocht (tegenwoordig is het een Albert Heijn-vestiging).

SCAN-KASSA'S In 1980 kon de Centra in De Hamershof open. De winkel kwam aan de rand van het ‘oude’ gedeelte van het winkelcentrum. ,,In de panden waar nu Het Kruidvat, de Bruna en opticiën Pearle zitten’’, licht William toe. Wim Wahle vestigde daar zijn reputatie als innovatief ondernemer. William: ,,Hij was de eerste zelfstandig ondernemer die de scan-kassa’s introduceerde. (Albert Heijn experimenteerde in dezelfde tijd met het systeem). ,,Maar wat dat aan landelijke publiciteit losmaakt, verbaasde hem enorm’’, weet William. ,,Hij deed het idee op tijdens een studiereis naar Amerika, waar al langer met dit soort kassasystemen werd gewerkt. Hij zag ook de enorme mogelijkheden van het gebruik van de ‘streepjescode’, die een schat aan bruikbare informatie zou kunnen opleveren.’’

Wahle: ,,Mijn vader was er ook heel fanatiek in om leveranciers te bewegen al hun producten deze codering op de etiketten te laten zetten. Later is hij zelfs les gaan geven aan vertegenwoordigers om ze te vertellen welke potentie de nieuwe ontwikkeling in zich droeg.’’

VOEDINGSBODEM De snelle groei van Leusden vormde een goede voedingsbodem voor de ontwikkeling van de supermarkt. ,,Sterker, de bouw van de woningen ging harder dan de beschikbare vierkante meters supermarkt in Leusden kon bijbenen’’, weet Wahle. ,,Mijn vader was dan ook blij dat de Albert Heijn aan de andere kant van De Hamershof openging. De druk op de winkel werd gewoon te groot.’’

De komst van Albert Heijn veroorzaakte wel een nieuw probleem. William: ,,De Centra en de Albert Heijn bedienden in die dagen een vergelijkbare doelgroep in het hogere marktsegment. Dat is de aanleiding geweest om Centra om te bouwen naar een C1000-formule. C1000 concurreerde op de prijzen. Er werd gestunt met acties die paginagroot in de krant werden geadverteerd. Vooral vlees was destijds een speerpunt. Dat kunnen we ons vandaag al haast niet meer voorstellen. Maar destijds was het nog een luxe product, dat langzaam beschikbaar kwam voor een breed publiek. Het was het sterkste wapen van C1000. De keuze voor de nieuwe formule was een schot in de roos!’’

NIEUW HOOGTEPUNT 1994 was een nieuw hoogtepunt in het leven van ondernemer Wim Wahle. De Hamershof werd uitgebreid, waarna de C1000 verhuisde naar de plek waar de supermarkt nog steeds gevestigd is. ,,Mijn vader had destijds veel contact met toenmalig wethouder Joost de Jongh. Ik weet nog dat hij met de eerste tekeningen van de nieuwe winkel thuiskwam. Met die kenmerkende cockpit aan de voorkant. Daar was ‘ie razend trots op!’’

Maar de betrokkenheid van Wahle bij De Hamershof ging verder dan alleen zijn eigen winkel: ,,De bouw van het nieuwe deel van het winkelcentrum ging hand in hand met de revitalisering van het bestaande deel. Zo wilde men de puien van de winkels flink aanpakken. ,,Daar heeft mijn vader met mensen als Pim Berghuizen en Joris Kniep veel energie in gestoken. Met name om collega-ondernemers enthousiast te maken voor de plannen. In het belang van het collectief. Zo zag hij dat.’’

VERANDEREN William Wahle ziet de wereld om zich heen wel hard veranderen. ,,Het online shoppen neemt een enorme vlucht. Dat betekent dat het aantal vierkante meters ‘retail’ gaat afnemen. Oók bij supermarkten. Maar de effecten van het online shoppen raken andere branches harder.’’

Een andere trend die Wahle signaleert is het veranderde koopgedrag na de invoering van de verruimde openingstijden (‘s avonds en op zondag). ,,Vroeger deden mensen veel meer inkopen voor de hele week. Dat verschuift heel erg naar elke dag boodschappen doen. Wij spelen daarop in door meer accent te leggen op het gemak.’’ Het aanbieden van kant-en-klaar maaltijden, maaltijdpakketten en gekoelde dranken horen daarbij. ,,Ik denk dat we een grotere concurrent voor de ‘fastfood’-sector zijn geworden. Als je vroeger na zessen niet wist wat je moest eten, bestelde je een pizza. Nu kun je ook nog even naar de supermarkt. Is toch goedkoper.’’

Ook de vergrijzing speelt daarbij een rol. ,,Kant-en-klaarmaaltijden kunnen die doelgroep ook helpen langer zelfstandig te blijven wonen’’, denkt Wahle.

TOEKOMSTVISIE Wahle pleit ervoor dat in de gemeente Leusden een duidelijke toekomstvisie ontwikkeld gaat worden. ,,De kern van de Hamershof zit goed in elkaar’’, denkt Wahle. ,,Je hebt grote publiekstrekkers in beide polen van het centrum. Albert Heijn en de Hema in het ene deel, de Jumbo in het andere. En daartussen zit een as met goede winkels.’’ Hij maakt zich wel zorgen over de randen, de buitenkanten van het centrum. ,,Daar zie je structurele leegstand. Kijk maar naar de plek waar vroeger de Chinees zat en aan de andere kant de plek van Scheer & Foppen. Die plekken krijg je moeilijk weer ingevuld met traditionele winkels. Ik vind het goed dat Leusden inmiddels heeft uitgesproken dat er geen uitbreiding van het aantal vierkante meters ‘retail’ mag plaatsvinden. Maar dan nog moet je voor dit soort locaties alternatieven zien te vinden.’’ Hij denkt zelf aan instellingen als het Centrum voor Jeugd en Gezin of zorggerelateerde voorzieningen.

Op de vraag of hij het naar zijn zin heeft, zegt Wahle: ,,Ik vind Leusden een heerlijke gemeente. Het is aan de ene kant een dorp, maar mensen en organisaties weten elkaar hier makkelijk te vinden. Dat is een groot pluspunt!’’