Herdenking

De zomervakantie is in volle gang en die wordt door vele dorpsgenoten buiten het dorp genoten. Liefst zo ver mogelijk van huis. Waarom? Omdat iedereen dat doet, zal een enkeling bekennen. Hij volgt de massa en voegt zich in de rij op Schiphol of de Route du Soleil. Gelukkig volgt de meerderheid zijn oprechte instinct door letterlijk afstand te nemen van rust, ritme en regelmaat. Dasje af, haar los; even niet meer moeten, om het ultieme vakantiecliché nog maar eens te gebruiken. Hoe het ook zij, uw trouwe krantenschrijver op pagina 3 blijft op zijn Leusder post en houdt de wacht.

Nee, ik zorg niet voor uw plantjes en de cavia, maar maak zo nu en dan een rondje door de buurt. Het was vriend Geert die mij vorige week even verleidde tot een wandeling langs het kanaal. Anderhalve kilometer, meer dan genoeg op een zomermiddag. Ook omdat de vergezichten hun glans verloren hebben. Tja, het buitengebied heeft iets troosteloos gekregen, als gevolg van de hitte en droogte. Een vroege oudewijvenzomer eigenlijk, waarin niet alleen wilgen, maar alle bomen treuren. Om over de gele weide nog maar te zwijgen. Zelfs bij de buren is het gras geler. Daarom richtten Geert en ik de focus op andere zaken en hielden we halt bij stoere brugspringers, bij Mon-Chouette voor bier en bitterbal en bij de Museumbunker. O ja, Leusden heeft een museum!

Met enige schaamte moet ik schrijven dat deze oude bunker in mijn jeugd dienst deed als speelplaats. Met vrienden fietste ik naar het kanaal voor een duik en om even in en op de bunker te klauteren. Natuurlijk, er was 'iets met Duitsers en oorlog,' maar die geschiedenisles speelde op dat moment geen rol. Nu wel. Nu wilde ik, met terugwerkende kracht, meer weten. Over de schootsvelden en het kanon, over de opgeblazen brug en de omwonenden. In dit minimuseum hangen de antwoorden, in panelen aan de betonnen muren, maar ook in de lucht. Hier lag de Duitse verdedigingslijn, hier stond een bulderend kanon, hier vielen slachtoffers.

Ik kan niet anders zeggen: de bunker maakt stil en 21 vierkante meter geschiedenis maken diepe indruk. Dat de Grebbelinie tot de laatste oorlogsdag een belangrijke rol speelde, wist ik niet. Deze en andere bunkers sloten namelijk de weg af voor onze bevrijders, waardoor het westen nog langer moest wachten op vrijheid en voedsel. Ja, dat komt binnen. De tien minuten die Geert en ik in de bunker verblijven plaatsen deze zomermiddag in een ander perspectief. Bitterballen en brugspringers worden symbolen van ongekende vrijheid. Heel even ben ook ik deze middag heel ver van huis en besef ik dat het zelfs in augustus 4 mei kan zijn.

Marco Bosmans